Kıbrıs: Güçlü Bir Keşke

Bulut: Bundan 5-6 sene önce Türkiye’den saygı duyduğumuz gazeteci bir büyüğümüz Işık Kitabevi’nin düzenlediği kitap fuarında konuşma yapmak için adayı ziyaret etti ve bizlere uzun uzun siyasal İslam’ı anlattı.Konuşmasından sonra soru cevap faslına geçildiğinde söz alan bir dinleyici “anlattığınız siyasal durumun içinde Kıbrıs’ı nereye yerleştiriyorsunuz” diye bir soru yöneltince de “yani... ne bileyim. Çok da ilgilendiğim bir şey değil aslında Kıbrıs” diye cevap verdi ve seyirci donakaldı. Sonrasında gazeteci büyüğümüz sözüne “tabii sizlerin istediği gibi bir barış olsun isterim” diye devam edince büyük bir alkış koptu. Ardından “ama dediğim gibi pek de anladığım konular değil, sıkıcı bir mesele biraz” deyince dinleyiciler yine donakaldı. Konuşmayı “her yerde barış olsun, Kıbrıs’ta da” diye bitirip alkışını aldı ve izleyenler sessizce dağılırken o da uzatmadan etkinlik alanından ayrıldı. O gece orada olsaydınız kimin yerinde olmak istemezdiniz; gazetecinin mi, seyircilerin mi?
Tanıl Bora: Herhalde ikisinin de yerinde olmak istemezdim. Seyircilerde, hayal kırıklığı ve önemsenmemenin burukluğu, hatta belki aşağılaması... Gazeteci için, ofsayta düşme hissi ve karşısındakilerin “farkında” olmamanın yaratacağı mahcubiyet...Fakat tabii gazetecinin yerinde olmak, daha beter. Çünkü çizdiğiniz tablodan anladığım, kendisi pek de rahatsızlık hissetmemiş, mahcup olmamış. Biz onun adına mahcup oluyoruz. En kötüsü de odur, değil mi...
‍

Bulut: Kıbrıs söz konusu olduğunda temsil gücü zayıf bazı sol örgütler ve Kürt hareketi haricinde kendini sol, sosyal demokrat ve sosyalist diye anan neredeyse tüm grupların devlet çizgisinde hizalanmasını ve adadaki sol gruplarla dayanışmamasını nasıl okumak gerek?
Tanıl Bora: Az evvel sorduğunuz sorunun cevabıyla bunun cevabı komşudur. Her şeyden önce, milliyetçiliğin gücü... Milliyetçi olmadığını düşünenlerin  bile çoğunun, bu zihniyet kalıbının dışına çıkamaması... Türkiye’nin Kıbrıs üzerindeki “kontrolünü”, hayli ksenofobik bir“anti-emperyalist” kavramının şemsiyesi altına sığınarak, sorgulamama eğilimi... İlaveten, Kıbrıs’ı bir “taşra” olarak görerek küçümseme... Dahası, milliyetçiliğini zihniyet kalıbını iyice içselleştirerek, “anavatana muhtaç”bir “asalak” taşra olarak görme eğiliminin yaygınlığı... Daha da genel olarak, Türkiye de sol da dahil okur-yazar kamuoyunun “dışarıya,” dünyaya ilgisizliği... Kesif meraksızlık...

Bulut: Kendi özgün kimliğini taşısa da aynı dil alanı içinde bulunan Kıbrıslıtürk edebiyatının Türkiye’de görünürlüğünün bir kaç isimle sınırlı olmasının nedenleri sizce neler?

Tanıl Bora: Bana öyle geliyor ki birkaç isim bile yok.  Bu ilgisizlik-bilgisizlik, konuştuğumuz diğer bahislerle doğrudan alakalı.